Welke AI is het beste voor HTML

Executive Summary

Het landschap van webontwikkeling heeft in de eerste helft van 2025 een fundamentele transformatie ondergaan, gedreven door de exponentiële evolutie van generatieve AI. De centrale vraag van dit rapport—“welke AI is het beste voor HTML, CSS en JavaScript”—laat zich niet langer beantwoorden met een enkelvoudige productnaam. In plaats daarvan vereist het een gedetailleerde dissectie van een gefragmenteerd ecosysteem dat zich uitstrekt van fundamentele Large Language Models (LLMs) tot AI-native Integrated Development Environments (IDEs) en browser-gebaseerde ‘prompt-to-app’ oplossingen.

Uit onze diepgaande analyse van de markt, benchmarkdata en ontwikkelaarservaringen blijkt dat er een duidelijke tweedeling is ontstaan in de toolchain:

1. AI-native IDE’s zoals Cursor en Windsurf, die het traditionele ontwikkelparadigma herdefiniëren door diepe contextuele integratie en agentische mogelijkheden.

2. Autonome bouwers zoals Bolt.new en Lovable, die de drempel voor softwarecreatie verlagen door volledige applicaties te genereren vanuit natuurlijke taalprompts.

Voor pure frontend-ontwikkeling (HTML en CSS) is de conclusie genuanceerd: Claude 3.7 Sonnet, geïntegreerd in Cursor, wordt breed erkend als de gouden standaard voor wat nu “vibe coding” wordt genoemd—een workflow waarbij esthetische intuïtie en visuele consistentie voorop staan. Voor complexe JavaScript-logica, met name binnen grootschalige Next.js 15 architecturen, biedt Windsurf, aangedreven door de contextuele kracht van Gemini 2.5 Pro, echter superieure mogelijkheden voor refactoring en architecturaal onderhoud dankzij de “Cascade” technologie.

Dit rapport biedt een uitputtende evaluatie van deze tools, ondersteund door technische benchmarks en economische analyses, om ontwikkelaars en organisaties te begeleiden bij het maken van strategische keuzes in hun technologie-stack voor 2025.

1. De Paradigmaverschuiving in Code Generatie: Van Assistentie naar Autonomie

De evolutie van AI in softwareontwikkeling is in 2025 in een stroomversnelling geraakt. Waar we in 2023 en 2024 nog spraken over “copilots” die code aanvulden, spreken we nu over “agents” die code begrijpen en zelfstandig taken uitvoeren. Deze verschuiving is cruciaal voor het beantwoorden van de vraag welke AI het beste is, omdat de definitie van “best” verschoven is van syntactische correctheid naar semantisch begrip en architecturaal inzicht.

1.1 De Opkomst van Contextueel Bewustzijn (RAG en Deep Context)

De grootste technologische sprong in 2025 is niet zozeer de brute rekenkracht van de modellen, maar de manier waarop tools context beheren. Vroege iteraties van AI-coding tools waren grotendeels ‘stateless’; ze analyseerden het bestand dat open stond en gaven op basis daarvan suggesties. Dit leidde vaak tot hallucinaties, waarbij de AI functies verzon die niet bestonden in de codebase.

De huidige generatie tools, aangevoerd door Windsurf en Cursor, maakt gebruik van geavanceerde Retrieval-Augmented Generation (RAG) en indexeringstechnieken. Wanneer een ontwikkelaar vraagt: “Verander de styling van de navigatiebalk,” begrijpt de AI niet alleen de HTML in nav.tsx, maar ook de Tailwind-configuratie in tailwind.config.js, de globale variabelen in globals.css, en de eventuele interactielogica in gerelateerde JavaScript-bestanden.

Dit diepe contextuele bewustzijn is onmisbaar voor HTML en CSS, waar stijlen vaak verspreid zijn over meerdere bestanden en componenten. Windsurf’s “Cascade” engine gaat hierin nog een stap verder door niet alleen de code te indexeren, maar ook de “flow” van de ontwikkelaar te volgen—welke bestanden zijn recent bewerkt, welke terminalcommando’s zijn uitgevoerd—om zo de intentie beter te voorspellen.

1.2 “Vibe Coding”: Een Nieuwe Ontwikkelmethodologie

Een term die in 2025 steeds vaker opduikt in ontwikkelaarskringen is “vibe coding”. Dit beschrijft een workflow waarbij de ontwikkelaar zich richt op de high-level intentie, de esthetiek en de gebruikerservaring (de “vibe”), terwijl de AI de implementatiedetails voor zijn rekening neemt. Dit is met name relevant voor HTML en CSS, waar de syntax (bijvoorbeeld lange strings van Tailwind utility classes) vaak repetitief en foutgevoelig is.

Voor vibe coding is niet alleen intelligentie nodig, maar ook snelheid en “smaak”. De AI moet begrijpen dat een verzoek om een “modern, schoon dashboard” impliceert dat er gebruik wordt gemaakt van witruimte, subtiele schaduwen en een specifiek kleurenpalet. Hierin onderscheiden modellen zich sterk van elkaar. Uit onderzoek blijkt dat Claude 3.7 Sonnet een superieur gevoel voor esthetiek heeft vergeleken met meer logisch georiënteerde modellen zoals GPT-4o.

1.3 De Fragmentatie van de Toolchain

De markt voor AI-coding tools is in 2025 gefragmenteerd geraakt in drie hoofdcategorieën:

• AI-Native IDE’s: Volledige code-editors (vaak forks van VS Code) die AI in de kern hebben geïntegreerd (bijv. Cursor, Windsurf).

• IDE Extensies: Plugins die AI toevoegen aan bestaande editors (bijv. GitHub Copilot, CodeMate).

• Prompt-to-App Builders: Browser-gebaseerde omgevingen die volledige applicaties genereren (bijv. Bolt.new, Lovable).

2. De Motorkamer: Analyse van Fundamentele Modellen

Voordat we de tools zelf beoordelen, is het essentieel om de motoren die deze tools aandrijven te analyseren. De prestaties van Cursor of Windsurf zijn immers direct afhankelijk van het onderliggende Large Language Model (LLM). In 2025 domineren drie spelers dit domein: Anthropic (Claude), Google (Gemini) en OpenAI (GPT).

2.1 Claude 3.7 Sonnet: De Frontend Specialist

Anthropic’s Claude 3.7 Sonnet wordt door de gemeenschap en experts breed erkend als het meest capabele model voor frontend-ontwikkeling.

• Extended Thinking Mode: Een onderscheidende feature van Claude 3.7 is de “Thinking Mode”. In plaats van direct code te genereren, neemt het model de tijd om intern te “redeneren” over de structuur en logica. Voor complexe CSS-layouts resulteert dit in een aanzienlijk hogere correctheid.

• Esthetische Intelligentie: Benchmarks suggereren dat Claude 3.7 beter is in het interpreteren van vage ontwerpinstructies. Als een gebruiker vraagt om een component “pop” te geven, zal Claude 3.7 subtiele transformaties toepassen die esthetisch verantwoord zijn.

• Instructie-opvolging: Op benchmarks zoals IFEval scoort Claude 3.7 uitzonderlijk hoog (93.2%). Dit is cruciaal voor frontend-werk waar strikte regels gelden (bijv. “gebruik alleen Tailwind, geen inline styles”).

2.2 Gemini 2.5 Pro: De Koning van Context en Multimodaliteit

Google’s Gemini 2.5 Pro positioneert zich als de krachtpatser voor grootschalige projecten en visuele taken.

• Massief Contextvenster: Met een contextvenster van 1 tot 2 miljoen tokens kan Gemini 2.5 Pro volledige codebases in één keer verwerken. Voor JavaScript-ontwikkeling betekent dit dat het model de gehele applicatiestatus en dataflow kan begrijpen.

• Multimodale Native Capaciteiten: Een uniek voordeel voor HTML/CSS-werk is de native ondersteuning voor video en afbeeldingen. Ontwikkelaars kunnen een video-opname maken van een UI-bug (bijv. een flikkerende animatie) en deze uploaden naar Gemini.

• Kosten-efficiëntie: Gemini 2.5 Pro blijft over het algemeen kosteneffectiever per token dan Claude, wat het aantrekkelijk maakt voor geautomatiseerde pipelines.

2.3 GPT-5 en o3: Logica en Wiskunde

OpenAI’s modellen, waaronder GPT-5 en de o3-serie (o3-mini), blijven dominant op het gebied van pure logica en wiskundige redenering.

• Backend Logica: Voor complexe algoritmische taken in JavaScript (bijv. dataverwerking in Node.js) scoort GPT-5 vaak hoger.

• Code Generatie Snelheid: Modellen zoals o3-mini zijn geoptimaliseerd voor snelheid, geschikt voor eenvoudige, repetitieve taken.

3. De Interface Oorlog: AI-Native IDE’s (Cursor vs. Windsurf)

De keuze van het model is slechts de helft van het verhaal; de interface waarin dit model wordt gebruikt, bepaalt de workflow. In 2025 hebben AI-native IDE’s de traditionele “editor + plugin” combinatie grotendeels verdrongen.

3.1 Cursor: De Pionier van AI-Integratie

Cursor, een fork van VS Code, heeft de categorie van de AI-editor gedefinieerd.

• Tab-Autocomplete en “Shadow Workspace”: Cursor’s autocomplete voorspelt de volgende edit. Een unieke feature is de “Shadow Workspace”, waarbij de AI op de achtergrond een linter draait op code die nog niet eens geaccepteerd is, om te verifiëren of de suggestie valide is.

• Composer: De “Composer” feature stelt gebruikers in staat om met één prompt meerdere bestanden tegelijk te genereren. Dit is een enorme tijdwinst voor full-stack taken.

• Integratie met Claude: Cursor biedt naadloze integratie met Claude 3.7 Sonnet.

3.2 Windsurf: De “Flow State” Uitdager

Windsurf, ontwikkeld door Codeium, is de grote uitdager in 2025.

• Cascade Flow Engine: In tegenstelling tot Cursor is Windsurf’s “Cascade” engine diep verweven met de acties van de gebruiker. Het houdt bij welke bestanden je opent en wat je in de terminal doet om intentie te voorspellen.

• Memories en Regels: Windsurf kan expliciete regels onthouden over sessies heen, zoals “Gebruik altijd rem in plaats van px”.

• Deep Context Awareness: Tests tonen aan dat Windsurf vaak beter is in het vinden van afhankelijkheden in obscure configuratiebestanden.

3.3 GitHub Copilot: De Gevestigde Orde

GitHub Copilot speelt in 2025 een inhaalrace. Met de introductie van “Copilot Workspace” en agentische mogelijkheden in VS Code Insiders, heeft Microsoft het gat grotendeels gedicht. De kracht ligt vooral in de integratie met GitHub Enterprise (veiligheid en compliance).

4. De Browser Laag: Prompt-to-App Builders (Bolt.new & Lovable)

Naast de IDE’s is er een categorie tools ontstaan die de ontwikkelomgeving volledig abstraheren.

4.1 Bolt.new: De StackBlitz Krachtcentrale

Bolt.new maakt gebruik van WebContainers-technologie om een volledige Node.js omgeving in de browser te draaien.

• Capaciteiten: Een gebruiker kan prompten: “Bouw een Todo-app met Supabase backend en Tailwind styling”, en Bolt.new genereert alles in enkele seconden.

• Het Synchronisatie Probleem: Een belangrijk knelpunt is de “two-way sync”. Het synchroniseren van wijzigingen terug vanuit een externe IDE naar Bolt leidt vaak tot conflicten.

4.2 Lovable: De “Magie” van MVP’s

Lovable positioneert zich met een nog sterkere focus op UI-generatie. Het wordt beschreven als “magie voor MVP’s”, waarmee niet-technische oprichters ideeën direct kunnen visualiseren.

Strategisch Inzicht: Deze tools vertegenwoordigen een nieuwe categorie: “Wegwerp Architectuur”. Ze zijn krachtig voor de eerste 80%, maar voor de laatste 20% (complexe logica) moeten ontwikkelaars vaak “ejecten” naar Cursor of Windsurf.

5. Frontend Specialisatie: HTML & CSS Diepgang

De gebruikersvraag specificeert expliciet HTML en CSS. In dit domein hebben AI-tools zich ontwikkeld van eenvoudige codegeneratoren tot volwaardige designpartners.

5.1 De Dominantie van Tailwind CSS

Vrijwel alle moderne AI-tools zijn geoptimaliseerd voor Tailwind CSS. Het voorspellen van een lineaire string utility classes is statistisch gezien eenvoudiger voor een model dan het beheren van complexe cascading stylesheets.

5.2 Multimodale Design Implementatie (Screenshot-to-Code)

De workflow “Screenshot-to-Code” is in 2025 volwassen geworden. Met Gemini 2.5 Pro & Windsurf kunnen ontwikkelaars een screenshot van een ontwerp in de IDE slepen. De IDE gebruikt de visuele capaciteiten van Gemini om vrijwel identieke HTML/Tailwind-code te genereren, rekening houdend met de bestaande design tokens.

5.3 Uitdagingen en Valkuilen

• Hallucinatie van Klassen: AI-modellen verzinnen soms Tailwind-klassen die niet bestaan (bijv. text-shadow-md).

• Layout Thrashing: AI worstelt vaak met complexe geneste layouts. De “Thinking Mode” in Claude 3.7 vermindert deze fouten door de DOM-structuur te “plannen” voordat stijlen worden toegepast.

6. JavaScript & Logica: De Next.js 15 Frontier

Het jaar 2025 brengt specifieke uitdagingen, vooral rondom Next.js 15 en Server Actions.

6.1 De Next.js 15 Uitdaging

Veel oudere modellen (zoals GPT-4o) worstelen met de syntax van Next.js 15. Ze suggereren vaak verouderde methoden. Hier zijn Gemini 2.5 Pro en Claude 3.7 Sonnet essentieel vanwege hun grote contextvenster, waardoor ontwikkelaars de actuele documentatie in de chat kunnen plakken.

6.2 Debugging en Refactoring

Voor JavaScript-logica excelleren de “Agent” capaciteiten:

• Cursor Workflow: “Debug with AI” analyseert render-output en suggereert fixes.

• Windsurf Workflow: Identificeert fouten veroorzaakt door libraries die dieper in de component tree zitten.

6.3 Migratie van Legacy Code

Voor het migreren van jQuery of vanilla JS naar React wordt Gemini 2.5 Pro geïdentificeerd als de superieure tool vanwege zijn vermogen om de gehele legacy codebase in de context te laden.

7. Economische en Operationele Analyse

Het kiezen van de “beste” AI is ook een economische afweging.

• Cursor ($20/maand): Geeft toegang tot premium modellen (Claude 3.7). Zware gebruikers lopen soms tegen limieten aan.

• Windsurf ($15-20/maand): Concurreert agressief op waarde en limieten.

• GitHub Copilot ($10/maand): De budgetoptie.

• API Kosten (Custom Agents): Zelf bouwen met Claude 3.7 API is duur ($3/$15 per miljoen tokens). Gemini is vaak goedkoper voor hoog-volume taken.

8. Strategische Aanbevelingen: Welke AI is “De Beste”?

Er is geen “one size fits all”. Hier is het oordeel per rol:

Voor de “Vibe Coder” & Frontend Designer

• Beste Tool: Cursor (met Claude 3.7 Sonnet).

• Waarom: De synergie tussen Cursor en Claude zorgt voor de snelste, meest visueel aantrekkelijke HTML/CSS creatie. Het voelt als “schilderen met code”.

Voor de Full-Stack Architect & Enterprise Ontwikkelaar

• Beste Tool: Windsurf (met Gemini 2.5 Pro).

• Waarom: De “Cascade” flow en het diepe contextbewustzijn zijn onmisbaar voor het onderhouden van complexe applicaties en het voorkomen van regressie-bugs.

Voor de MVP Bouwer

• Beste Tool: Bolt.new.

• Waarom: De snelste weg van “Idee” naar “Werkende App”.

9. Toekomstperspectief: Naar Zelfhelende Codebases

Kijkend naar eind 2025, is de trend duidelijk: Zelfhelende Codebases. We bewegen weg van “Chatten met je code” naar “Kijken hoe je code zichzelf repareert”. Agents zullen productie-logs monitoren en bugs oplossen zonder menselijke tussenkomst. De vaardigheid van de ontwikkelaar verschuift naar het orkestreren van deze agents.